◘മായയുടെ മൂന്ന് സവിശേഷ ഘടകങ്ങളുടെ വൈശിഷ്ട്യത്തെയാണ് ഗുണങ്ങൾ അഥവാ ത്രിഗുണങ്ങൾ എന്ന് പറയുന്നത്. അവയെ സത്വഗുണം, രജോഗുണം, തമോഗുണം എന്നാണ് വിളിക്കുന്നത്.

◘ഈ മൂന്ന് ഗുണങ്ങൾ, വ്യത്യസ്ത സമ്മിശ്രണത്തിലും അനുപാതത്തിലും, എല്ലാവരിലും, അത് കൂടാതെ, സമ്പൂർണ്ണ സൃഷ്ടിയിലുള്ള സകലതിലും സന്നിഹിതമാണ്.

◘അടിസ്ഥാന നിറങ്ങളായ ചുവപ്പ്, പച്ച, നീല എന്നിവയുടെ വ്യത്യസ്ത സമ്മിശ്രണങ്ങളിലും അളവുകളിലുമുള്ള മിശ്രിതം എങ്ങനെ മറ്റനവധി നിറങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുന്നുവോ, അതേപോലെ, വ്യത്യസ്ത അനുപാതങ്ങളിലുള്ള ഗുണങ്ങളുടെ ഈ സങ്കലനവും വൈവിധ്യം സൃഷ്ടിക്കുന്നു.

◘സത്വഗുണം എന്നത് അറിവ്, സന്തുലിതാവസ്ഥ, മൈത്രി, വിശുദ്ധി, സർഗ്ഗവൈഭവം, സകാരാത്മകത, സമാധാനം, സദാചാരം, എന്നിവയുടെയെല്ലാം വൈശിഷ്ട്യങ്ങളാണ്.

◘രജോഗുണം എന്നത് അത്യുത്സാഹം, പ്രവർത്തനം, സ്വകേന്ദ്രീകൃതത്വം, എന്നിവയുടെ ഗുണങ്ങളാണ്.

◘താമോഗുണം എന്നത് അസന്തുലിതാവസ്ഥ, അവ്യവസ്ഥ, ഉത്കണ്ഠ, നിരുത്സാഹത, ഉദാസീനത, ഹിംസ, അജ്ഞത, നീട്ടിവയ്ക്കൽ, അലംഭാവം എന്നിവയുടെ ഗുണങ്ങളാണ്.

◘ഈ മൂന്ന് ഗുണങ്ങളുടെ, സംയുക്തമായ പ്രഭാവത്തിന്‍റെ, മൊത്തത്തിലുള്ള ഫലമായിട്ടാണ് ഒരു വ്യക്തിയുടെ അഥവാ ഒരു വസ്തുവിന്‍റെ സ്വഭാവം കാണപ്പെടുന്നത്. ഇക്കാരണത്താൽ, ഈ ഗുണങ്ങൾ നമ്മുടെ പെരുമാറ്റത്തിലും, ക്രമേണയുള്ള ജീവിത സാഹചര്യങ്ങളിലും ഒരു സുപ്രധാനമായ ഘടകമായി ഭവിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

◘ദിവ്യപ്രകാശം മായയാൽ ബാധിക്കപ്പെടാത്തതിനാൽ, അതിനെ നിർഗുണം, അതായാത്, സത്വം, രജസ്സ്, തമസ്സ് എന്നീ ഗുണങ്ങൾക്ക് അതീതമായത് എന്നും അർത്ഥമാക്കുന്നു.

◘ഈ പ്രപഞ്ചത്തിൽ നിലകൊള്ളുന്ന എല്ലാത്തിനെയും പരസ്പരം ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന കണ്ണിയാണ് ഏകത്വം. ആത്മാവിനെ മറ്റൊരു ആത്മാവിലേയ്ക്കും, ഹൃദയത്തിനെ മറ്റൊരു ഹൃദയത്തിലേയ്ക്കും കോർത്തിണക്കുന്ന ഒരു കണ്ണിയാണ് അത്.

◘വൈവിധ്യമാർന്ന സൃഷ്ടിയുടെ ഇടയിൽ ദിവ്യപ്രകാശത്തെ കാണുന്നതാണ് ഏകത്വം.

◘സചേതനവും, നിർജ്ജീവവുമായിട്ടുള്ള എല്ലാം, ദിവ്യപ്രകാശം എന്ന ഒരേ സ്രോതസ്സിൽ നിന്നുമാണ് വന്നിരിക്കുന്നത് എന്ന തിരിച്ചറിവാണ് ഏകത്വം.

◘ഏകത്വത്തിന്‍റെ അവസ്ഥയിൽ നമ്മൾ മായയ്ക്കും അതീതമായി പോകുന്നു.

◘ഏകത്വം നാനാത്വത്തിൽ ഒരുമ കൊണ്ടുവരുന്നു.

◘ഏകത്വം എന്നാൽ ശാരീരികം, മാനസികം, ബൗദ്ധികം, വൈകാരികം, പിന്നെ ആദ്ധ്യാത്മികം, എന്നിങ്ങനെ നമ്മുടെ സാധനയുടെ എല്ലാ തലങ്ങളുമായും ഏകീകരിച്ച് ജീവിക്കുക എന്നും അർത്ഥമാക്കുന്നു. ഈ ഏകത്വം ആണ് യോഗയ്ക്ക് കാരണമായി ഭവിക്കുന്നത്.